Lintjesregen 2023: deze bekende en onbekende Amsterdammers kregen een onderscheiding

Het is volgens burgemeester Femke Halsema de ‘leukste dag van het jaar’, en dat bleek. In de kleine zaal van het Concertgebouw waren woensdagochtend tientallen Amsterdammers samengekomen voor de jaarlijkse lintjesregen. De sfeer was uitgelaten, de mensen uitgedost. Op de statafels lagen rood-wit-blauwe macarons en de loper voor de ingang was oranje.

Gedecoreerden waren door collega’s, vrienden en familie met smoesjes naar het Concertgebouw geloodst. Sommigen hadden pas in de zaal door dat ze zouden worden geëerd. Dat zorgde voor de nodige tranen. “We hebben zakdoekjes klaargelegd hoor,” aldus de burgemeester, voorafgaand aan haar eerste speech.

De lintjes worden elk jaar op de dag voor Koningsdag toegekend aan burgers die een bijzondere bijdrage aan de samenleving hebben geleverd. Met de onderscheiding worden zij bevorderd tot lid, ridder of officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Vaak gaat het om mensen die lange tijd vrijwilligerswerk hebben gedaan, bijvoorbeeld bij een sportclub of voor een goed doel. Een andere categorie bestaat uit mensen die in hun dagelijkse werk of nevenfunctie ‘zeer bijzondere prestaties’ hebben verricht, zoals Olympisch medaillewinnaars.

Dit jaar werden 38 Amsterdammers gedecoreerd (zie kader): 19 vrouwen en 19 mannen. De meesten van hen kregen een lintje vanwege vrijwilligerswerk. Twintig Amsterdammers werden benoemd tot lid, 16 tot tot ridder en twee tot officier in de Orde van Oranje-Nassau.

Er werden minder lintjes opgeprikt dan vorig jaar, toen 49 mensen in Amsterdam er een in ontvangst mochten nemen. Het jaar dáárvoor – tijdens de coronacrisis – kregen maar liefst 59 een onderscheiding opgespeld. Decorandi die er woensdag niet bij konden zijn, zijn een dag eerder gebeld en krijgen op een later moment hun lintje opgespeld.

Gerbrand Bakker, Officier in de Orde van Oranje-Nassau

In 2006 maakte Gerbrand Bakker furore met zijn debuutroman Boven is het stil, dat in dertig talen verscheen. Ook zijn latere romans werden veelvuldig vertaald en in de hele wereld uitgegeven. Bakker won onder meer de Libris Literatuurprijs en de Impac Dublin Literary Award. Dinsdag verscheen zijn nieuwste boek Moeder, na vader.

Bakker was ‘totaal verrast’ door zijn onderscheiding als officier. “Ik moet nog even googelen wat dat precies is hoor,” zegt hij. “Ik was al wat opgewonden omdat mijn boek gisteren uitkwam en had amper geslapen. Dat bedrog door mijn vrienden, ik dacht dat ik naar muziek ging luisteren! Ik sta te trillen.”

Coby van Berkum, Lid in de Orde van Oranje-Nassau

“Een hele gewone Noorderling, maar met een buitengewone inzet en hart voor de buurt,” zei burgemeester Halsema over Coby van Berkum. Amsterdammers kennen haar waarschijnlijk vooral als stadsdeelvoorzitter in Noord. Hoewel ze sinds 2018 niet meer actief is in de lokale politiek, zet Van Berkum zich nog steeds in voor organisaties in haar stadsdeel, zoals De Ceuvel, toneelgroep Parels voor de Zwijnen en Museum Amsterdam-Noord. Ook had ze een rol in de totstandkoming van het beroemde project My Red Light (MRL), een experiment om vrouwen in de seksindustrie een veilige werkplek te bieden.

Katrien van Beurden, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Regisseuse en actrice Katrien van Beurden woont in De Baarsjes en speelde in series als Rampvlucht en Lieve Mama. Ze is de oprichter van de internationaal rondreizende theatergroep Troupe Courage, waarmee ze maatschappelijk betrokken voorstellingen maakt over bijvoorbeeld vluchten en oorlog. De groep speelt in gevangenissen, op scholen en in azc’s. Naast haar werk als theatermaker, is ze fondsenwerver voor War Child en organiseert ze een filmschool voor kinderen uit haar buurt.

Van Beurden heeft al bedacht hoe ze haar ridderschap in gaat zetten, vertelt ze na afloop. “Er zijn krankzinnig veel mensen die dit ook verdienen, maar hier nooit zouden komen. In juli ga ik zelf een lintjesregen organiseren in het buurthuis in De Baarsjes.”

Mitchell Esajas, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

In 2018 was Mitchell Esajas een van de oprichters van The Black Archives, een archief met duizenden boeken, documenten en objecten over de geschiedenis van zwarte mensen, met name uit de Afrikaanse diaspora en Afro-Caribische gemeenschappen in Nederland. Ook werkte Esajas samen met het Stedelijk Museum voor de tentoonstelling Surinaamse School, zette hij zich met Kick Out Zwarte Piet in voor een inclusief sinterklaasfeest en was hij medeorganisator van de Black Lives Matterprotesten.

“Ik was verrast en zeer vereerd,” zegt de 34-jarige Esajas. “Maar ik moet ook zeggen: ik heb altijd gemengde gevoelens gehad over lintjes en het koningshuis. Nu denk ik: ik kan mijn ridderschap en de extra erkenning gebruiken om een boodschap uit te dragen. Hopelijk komt er excuses voor het slavernijverleden vanuit het koningshuis.” Ook hoopt hij dat er meer lintjes komen voor mensen van kleur.

Mustapha El Jarmouni, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

In de Batjanzaal in Oost werkt Mustapha El Jarmouni voor stichting Schaakschool Indische Buurt, die in 2009 door hem werd opgericht. Via de stichting worden schaaklessen aangeboden op scholen en schaaktoernooien georganiseerd in buurthuizen.

Dat draait vooral om verbinding, vertelde El Jarmouni in Het Parool: “Wat er in het dagelijks leven zomaar elke dag gebeurt, gebeurt ook op het schaakbord. Je wint niet altijd. En als je verliest, leer je daarmee omgaan. Als je dat in schaken kunt, ben je ook beter voorbereid op verlies in het leven.” Naast het aanbieden van schaakles, organiseert de stichting ook culturele en educatieve activiteiten en wordt er huiswerkbegeleiding aangeboden.

Arendo Joustra, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Aan het eind van het jaar vertrekt Arendo Joustra als hoofdredacteur van EW, dat voorheen Elsevier en Elsevier Weekblad heette. Na 24 jaar is hij de langstzittende hoofdredacteur in de geschiedenis van het opinieblad. In die functie introduceerde hij verschillende initiatieven, zoals de H.J. Schoo-lezing en de Huizingalezing.

Paul Mosterd, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Als adjunct-directeur van De Nieuwe Kerk en de Hermitage Amsterdam, is Paul Mosterd een bekende Amsterdammer op het gebied van cultuurmanagement. Ook kreeg Mosterd een lintje voor zijn vele vrijwillige functies. Zo is hij actief bij stichting De Museum Plus Bus, dat uitjes naar musea organiseert voor ouderen, en bij de Open Joodse Huizen: een jaarlijks initiatief waarbij vertellers, bezoekers en bewoners verhalen delen in huizen waar Joden of verzetsmensen woonden en werkten voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Lucia Nankoe, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Al meer dan veertig jaar is Lucia Nankoe expert in de Caribische literatuur en cultuur, met name op het gebied van zwarte, vrouwelijke auteurs. In 2022 cureerde ze de expositie Surinaamse trouwportretten in Foam. Volgens Het Parool was de tentoonstelling ‘niet alleen van grote betekenis voor degenen die hierin een deel van hun familiegeschiedenis vereeuwigd zien, maar ook voor de belichaming van gedeelde (inter)nationale geschiedenis’.

Ook werkte Nankoe als docent op de School voor Journalistiek en trad ze op als publicist, essayist en interviewer in podia, buurthuizen en bibliotheken in Nederland en op de Cariben. “Ze is twee keer van school weggelopen,” vertelt een van haar vriendinnen trots. “En nu toch maar mooi Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.”

Frits Rouvoet, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Zeventien jaar geleden richtte Frits Rouvoet de stichting Bright Fame op: een organisatie die zich inzet voor het welzijn van (ex-)sekswerkers op de Wallen. In samenwerking met andere maatschappelijke organisaties, begeleidt Rouvoet mannen en vrouwen die uit de prostitutie willen stappen of die slachtoffer zijn van mensenhandel. Zijn motto is ‘schouder aan schouder’, niet alleen met sekswerkers, maar ook met nevenorganisaties.

“Heel bijzonder dat het werk dat ik samen met anderen heb gedaan, wordt gezien,” zegt hij. “Maar zien dat vrouwen nieuwe banen vinden, herenigd worden met hun kinderen, een toekomst opbouwen: dat blijft de bekroning op mijn werk.”

Luister naar onze wekelijkse podcast Amsterdam wereldstad: