In 2022 werd onze omgevingsvergunning voor de sanering van de Kleiputten Terhagen en het daaropvolgende landschapsherstel goedgekeurd. In oktober 2022 heeft de Raad voor Vergunningsbetwistingen de vergunning geschorst om ze pas anderhalf jaar later, in februari 2024, te vernietigen.
Schorsing versus vernietiging
De provincie Antwerpen en De Vlaamse Waterweg nv bekeken het vernietigingsarrest ondertussen grondig en daaruit blijkt dat de reden voor de vernietiging niet dezelfde is als die voor de schorsing. Bij de schorsing kregen we mee dat ‘op het eerste gezicht’ het terreinonderzoek naar vleermuizen en vogels onvoldoende was, te veel gebaseerd op expertbeoordeling en te weinig op veldwerk. Anderhalf jaar na de schorsing gebeurde de vernietiging op basis van een heel andere argumentatie, namelijk een foute omzetting van Europese regels in de Vlaamse regelgeving over soortenbehoud. De vergunning voldeed wel aan de Vlaamse regelgeving, maar die was niet correct afgestemd op rechtstreeks toepasselijke Europese regels.
Voor de uitvoering van het project moet het Agentschap voor Natuur en Bos goedkeuren dat we afwijken van beschermingsvoorschriften voor bepaalde dier- en plantensoorten (het ‘Soortenbesluit’). Zij nemen die beslissing op basis van een gemotiveerd verzoek. Dat verzoek zouden we indienen na het verlenen van de omgevingsvergunning, zoals de Vlaamse regelgeving voorschrijft. De Raad voor Vergunningsbestwistingen stelt nu dat die ‘Vlaams gangbare’ werkwijze strijdig is met de Europese richtlijnen over milieueffectenrapportage (MER) die zegt dat de informatie over het verzoek tot afwijking, deel moet uitmaken van de integrale milieueffectbeoordeling (MER) vóór de beslissing over de omgevingsvergunning. Bovendien blijkt de Vlaamse procedure strijdig te zijn met het Verdrag van Aarhus dat burgers toegang geeft tot informatie over milieueffecten en inspraak bij besluitvorming in milieuaangelegenheden.
Wat met de vleermuizen en vogels?
Na de schorsing omwille van twijfels over het onderzoek naar vleermuizen en vogels namen we toch al meteen actie en lieten we bijkomend ecologisch terreinonderzoek uitvoeren. Dit terreinonderzoek bevestigt wat de onderzoekers eerder vaststelden, namelijk dat er geen vleermuiskolonies en slechts beperkte aantallen zeldzame fauna en flora in het gebied aanwezig zijn. De jonge bossen, spontaan opgeschoten en bestaande uit wilg en berk, zijn geen mekka voor spechten of andere holbewonende soorten, en daardoor ook niet voor vleermuizen. Je leest er meer over in dit nieuwsitem.
Wat nu?
De sanering van de Kleiputten Terhagen blijft noodzakelijk en de gekozen saneringstechniek houdt stand. De provincie Antwerpen en De Vlaamse Waterweg nv onderzoeken nu wat de beste optie is: de oorspronkelijke vergunningsaanvraag bijsturen of een nieuwe aanvraag indienen. De eerste optie bestaat uit het bezorgen van bijkomende informatie aan de Vlaamse minister van Omgeving waarop die een nieuwe beslissing over de vergunningsaanvraag neemt. Het aanvragen van een nieuwe omgevingsvergunning vraagt meer tijd, maar we kunnen het dossier dan bijsturen met alle nieuwe informatie die we sinds de eerste aanvraag (in september 2021) verzamelden. Bij een nieuwe aanvraag maken we ook een nieuw milieueffectenrapport op. Beide opties hebben hun voor- en nadelen. We communiceren de beslissing zodra ze genomen is.
